“Yaşıl enerji”, “rəqəmsal ipək yolu”, “IV sənaye inqilabı” əməkdaşlığın üstün yönləridir
Ölkəmiz Avropa İnvestisiya Bankı (AİB) ilə sahibkarlığa dəstək, infrastruktur layihələri və digər istiqamətlər üzrə birgə fəaliyyətin gücləndirilməsini müzakirə edib. İqtisadiyyat Nazirliyinin məlumatına görə, bu barədə müzakirələr iqtisadiyyat nazirinin müavini Səməd Bəşirlinin AİB-in Cənubi Qafqaz üzrə Regional Nümayəndəliyinin rəhbəri Matsey Çura ilə görüşündə ətraflı söhbət aparılıb.
Görüşdə Azərbaycanın beynəlxalq maliyyə qurumu ilə uzunmüddətli tərəfdaşlığının ölkənin iqtisadi inkişafı baxımından mühüm önəm daşıdığı vurğulanıb. Bankla infrastruktur, özəl sektora dəstək, rəqəmsal inkişaf və digər istiqamətlər üzrə səmərəli tərəfdaşlığın həyata keçirilməsi yüksək dəyərləndirilib.
Qeyd edək ki, ölkəmiz müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra qarşıya çıxan ən mühüm vəzifələrdən biri milli iqtisadiyyatın dünya iqtisadi sisteminə inteqrasiyası, xarici investisiyaların cəlbi və beynəlxalq maliyyə institutları ilə əməkdaşlığın genişləndirilməsi idi. Bu istiqamətdə Avropa İttifaqının (Aİ) əsas maliyyə qurumu olan Avropa İnvestisiya Bankı ilə tərəfdaşlıq xüsusi əhəmiyyət kəsb edib.
Aİ AİB tərəfindən 1991-ci ildə yaradılan Avropa İnvestisiya Bankının əsas missiyası Avropa və onun tərəfdaş ölkələrində iqtisadi sabitlik, sosial rifah və davamlı inkişafın təşviqidir. Bank, xüsusilə keçid dövrünü yaşayan ölkələr üçün bazar iqtisadiyyatı prinsiplərinin tətbiqində, infrastrukturun modernləşdirilməsində və maliyyə resurslarının səmərəli idarə edilməsində mühüm dəstək mexanizmi rolunu oynayıb.
Azərbaycanın 1992-ci ildə AİB-ə üzv qəbul olunması ölkəmizin iqtisadi inkişafına yeni imkanlar açdı. Bu hadisə həm də Azərbaycanın beynəlxalq iqtisadi sistemdə etibarlı tərəfdaş kimi qəbul edilməsinin göstəricisi idi. Çünki 1990-cı illərin əvvəlləri Azərbaycan iqtisadiyyatı üçün mürəkkəb dövr idi. Siyasi qeyri – sabitlik, Qarabağ müharibəsi, bazar iqtisadiyyatına keçidin yaratdığı çətinliklər ölkənin inkişaf imkanlarını məhdudlaşdırırdı. Belə şəraitdə beynəlxalq maliyyə qurumlarının dəstəyi həyati əhəmiyyət daşıyırdı.
AİB-in respublikamızdakı ilk investisiya layihələri əsasən enerji sektoruna yönəldi. Azərbaycanın zəngin neft və qaz ehtiyatlarının beynəlxalq bazarlara çıxarılması istiqamətində həyata keçirilən layihələrdə bu maliyyə qurumunun rolu xüsusilə nəzərəçarpan oldu. Bakı – Tbilisi – Ceyhan əsas ixrac boru kəməri və “Şahdəniz” qaz yatağı layihəsi kimi strateji layihələrin maliyyələşdirilməsi AİB-in ölkəmizin enerji siyasətinə verdiyi töhfənin bariz nümunəsi kimi dəyərləndirildi. Bu layihələr təkcə Azərbaycanın iqtisadi imkanlarını genişləndirmədi, həm də ölkəmizi Avropanın enerji təhlükəsizliyində mühüm tərəfdaşa çevirdi.
Enerji sahəsindən sonra AİB-in fəaliyyət istiqamətlərindən biri də Azərbaycanın maliyyə sektorunun gücləndirilməsi oldu. 2000-ci illərin əvvəllərində maliyyə qurumu müxtəlif kommersiya banklarına kredit xətləri açaraq kiçik və orta biznesin maliyyəyə çıxışını asanlaşdırdı. Bu addım ölkədə sahibkarlığın inkişafına, yeni iş yerlərinin yaradılmasına və iqtisadiyyatın şaxələndirilməsinə şərait yaratdı. Mikro, kiçik və orta sahibkarlığa verilən kreditlər təkcə paytaxtda deyil, regionlarda da iqtisadi fəallığın artmasına müsbət təsir göstərdi. Nəticədə AİB-in dəstəyi ilə ölkədə iqtisadi fəaliyyətin coğrafiyası genişləndi, qeyri – neft sektorunda rəqabətqabiliyyətli müəssisələrin formalaşmasına imkan yarandı.
Respublikamızın coğrafi mövqeyi ölkəni mühüm nəqliyyat qovşaqlarından birinə çevirib. Bu üstünlüyün reallaşdırılması üçün yol, dəmir yolu və logistika infrastrukturu sahəsində iri layihələrə ehtiyac var idi. AİB bu istiqamətdə də Azərbaycanın əsas tərəfdaşlarından biri oldu. Bankın dəstəyi ilə Bakı Limanı və dəmir yolu şəbəkəsinin modernləşdirilməsi, eləcə də regionlarda avtomobil yollarının yenilənməsi həyata keçirildi. Bu layihələr Azərbaycanın Şərq – Qərb və Şimal – Cənub nəqliyyat dəhlizlərində strateji mövqeyini möhkəmləndirdi, ölkənin tranzit imkanlarını artırdı və logistika xidmətlərinin inkişafına şərait yaratdı.
Son illərdə Azərbaycanın inkişaf strategiyasında “yaşıl” enerji və ekoloji davamlılıq əsas prioritetlərdən birinə çevrilib. Bu istiqamətdə də AİB ilə əməkdaşlıq yeni mərhələyə qədəm qoyub. Bank ölkəmizdə bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafına, günəş və külək enerjisi layihələrinin maliyyələşdirilməsinə dəstək göstərib. Bundan başqa, enerji səmərəliliyinin artırılması, tullantıların idarə olunması və ekoloji təmiz texnologiyaların tətbiqi sahəsində də bu beynəlxalq maliyyə qurumunun təcrübəsi Azərbaycanın dayanıqlı inkişaf məqsədlərinə əhəmiyyətli töhfə verib.
Azərbaycan iqtisadiyyatının qarşısında duran əsas çağırışlardan biri neft gəlirlərindən asılılığın azaldılması və qeyri – neft sektorunun inkişafıdır. Bu baxımdan AİB-lə əməkdaşlığın gələcəkdə kənd təsərrüfatı, rəqəmsal iqtisadiyyat, regionların inkişafı və sosial infrastruktur layihələrinin maliyyələşdirilməsində mühüm rol oynayacağı gözlənilir.
Aİ-nin “Yaşıl razılaşma” və “Rəqəmsal transformasiya” təşəbbüsləri ilə Azərbaycanın “yaşıl enerji zonası”, “rəqəmsal ipək yolu” və 4-cü Sənaye İnqilabı Mərkəzi kimi prioritetləri arasında ortaq məqamların mövcudluğu da gələcək əməkdaşlığın konturlarını müəyyənləşdirir.
Ümumilikdə, AİB ilə Azərbaycan arasında 30 ildən artıq davam edən əməkdaşlıq ölkəmizin iqtisadi inkişafında mühüm rol oynayıb. Enerji sektorundan başlayaraq maliyyə, infrastruktur və ekoloji layihələrə qədər geniş sahələri əhatə edən bu tərəfdaşlıq respublikamızın beynəlxalq iqtisadi sistemdə mövqelərinin möhkəmlənməsinə, dayanıqlı inkişaf strategiyasının reallaşmasına əhəmiyyətli töhfə verib. Ötən dövrdə bank ilə əməkdaşlıq Azərbaycanın yalnız iqtisadi deyil, həm də siyasi baxımdan Avropa ilə əlaqələrinin dərinləşməsinə müsbət təsir göstərib.
