Neçə dövlətə işlədiyi bəlli olmayan avantürist Üsamə Ben Ladenin 22 il bundan əvvəl Nyu-Yorkda əkiz göydələnlərə və Vaşinqtonda Pentaqonun binasına sərnişin təyyarələrinin çarpılmasını təşkil edəndən sonra gündəmə və siyasi leksikona “İslam terrorizmi” ifadəsi gətirildi. 

Məqsəd, ABŞ başda olmaqla, Qərbin Şərqə, müsəlman dünya­sına hərbi, siyasi və iqtisadi mü­daxilələrinə haqq qazandıracaq bəhanə əldə etmək idi. Neftin hesa­bına inkişaf yoluna qədəm qoymuş ərəb ölkələrinin müstəqil siyasət yürütməyə cürət edən bəzi liderlə­rinə qarşı hər cür təzyiq və təhdid göstərmək, Ağ evə boyun əyməyən hakimiyyətləri devirmək üçün “İs­lam terrorizmi”ndən tutarlı “sübut və dəstəvuz” tapmaq qeyri-müm­kün idi. Onlara cızdıqları ssenariləri gerçəkləşdirməkdən ötrü korporativ maraqları naminə terroru dəstək­ləyən bəzi üzdəniraq müsəlman ölkələri də əlavə “əsaslar” verirdi. Bəli, artıq sübut etməyə ehtiyac qal­mayıb ki, öz laboratoriyalarında icad etdikləri “dini-ideoloji məhsullar” bö­yük güclərin əlində siyasi alətdir.

Stokholmun məntiqsizlik diplomatiyası

Şərqi müsəlman dövlətlərinin birindən qaçqın düşdüyü deyilən İraq əsilli Salvan Momika guya etiraz əlaməti olaraq Qura­nın vərəqlərini qoparıb, ayaqqabılarını si­lib, sonra da içinə bekon qoyaraq yandırıb. Bu vəhşilik İsveçin paytaxtı Stokholmda, məscidin yaxınlığında törədilib. Hadisədən bir müddət öncə bu ölkənin İnzibati Məh­kəməsi “İsveç polisinin Quranın yandırıl­masına icazə verməkdən imtina etməsinin heç bir hüquqi əsası olmadığı” barədə qərar çıxarıb. Bədnam yerli Femida polisin “təh­lükəsizlik riski ilə bağlı narahatlıqlar”ın nümayiş hüququnu məhdudlaşdırmaq baxı­mından yetərli olmadığını “isbatlayıb”. O, polisin qərarının ifadə azadlığına zidd olduğunu bildirib. İslam dünyasının Qur­ban bayramını qeyd etdiyi gün müsəlman­ların müqəddəs kitabının yandırılması, hər şeydən əvvəl, islamofobiyaya söykənən təxribat aktı idi və indi onun fəlakətli nəti­cələrini izləməkdəyik. Maraqlıdır ki, İsveç iyulun 11-12-də Litvanın paytaxtı Vilnüsdə keçiriləcək NATO sammitinə “sürprizlə” gedir. Yəni, bu hərbi alyansa üzvlükdən ötrü Türkiyənin təsdiqinə ehtiyac duyan Stokholmun növbəti dəfə təxribata evsa­hibliyi etməsi sağlam məntiqlə də bir araya sığmır. Yaşayış səviyyəsinə görə dünyanın öncül ölkələrindən biri sayılan Skandinavi­ya “almazı”nın bu diplomatiya ilə nəyə və kimlərə xidmət göstərdiyini anlamaq o qə­dər də asan deyil. 

Fikir azadlığı adı altında alçaqlıq! 

Stokholmda Qurana qarşı törədilən vandallıq aktına birinci və kəskin reaksiya Türkiyədən gəldi. Prezident Rəcəb Tay­yib Ərdoğan lideri olduğu Ədalət və İnki­şaf Partiyasının yerli təşkilatları ilə canlı videoəlaqə ilə bayram proqramında deyib: “Polisin gözü qarşısında İslam və insan­lıq düşmənləri təxribatlar törədir. İsveçdə Qurban bayramının ilk günü müqəddəs ki­tabımız Qurana qarşı edilən iyrənc hücum da onlardan biridir. Bu cinayəti törədənlər kimi, söz azadlığı pərdəsi altında buna yol verən və bu alçaqlığa göz yumanlar da öz məqsədlərinə çata bilməyəcəklər. Bildirmək istəyirəm ki, biz Türkiyə olaraq nə təxribat, nə də təhdid siyasətinə boyun əyməyəcə­yik. Terror təşkilatları və islamofobiya ilə qətiyyətlə mübarizə apararaq, reaksiyamızı ən sərt şəkildə göstərəcəyik. Biz, nəhayət, Qərbin “təkəbbür abidələri”nə öyrədəcəyik ki, müsəlmanların müqəddəslərini təhqir et­mək fikir azadlığı deyil”. R.T.Ərdoğanın bu bəyanatından sonra İsveçin NATO üzvlüyü məsələsinin çox böyük sual işarəsi altına düşəcəyi şübhəsizdir.

Roma Papası: Belə hərəkətlərə nifrət edirəm 

Dünya katoliklərinin dini rəhbəri – Roma Papası Fransisk Stokholmda Quranın yandı­rılmasından hiddətləndiyini, belə hərəkətlərə nifrət etdiyini bildirib. O, “Al İttihad” qəze­tinə müsahibəsində bunları söyləyib: “Mən hiddətlənirəm, bu cür hərəkətlərə nifrət edirəm. Xalqların, millətlərin müqəddəs he­sab etdiyi istənilən kitaba dindarlara hörmət baxımından ehtiramla yanaşmaq lazımdır. Söz azadlığından heç vaxt başqalarını təhqir etmək üçün bəhanə kimi istifadə olunmama­lıdır”.

Roma Papasını da hiddətləndirən hərəkət­lərə qoca qitənin inkişaf etmiş bir dövlətində rəvac verilir. Bu cür davranışlar milyarddan çox insanın dini hissiyyatını təhqir etməklə yanaşı, birgə yaşayışa, Avropa dəyərlərinə arxadan vurulan zərbədir. Artıq sirr deyil ki, Avropada yaşayan müsəlmanlar son illər işdə, yolda, ictimai yerlərdə, nəqliyyatda mütəmadi olaraq dini, irqi ayrı-seçkiliklə, İs­lam əleyhinə təzyiqlərlə üzləşirlər. Müqəddəs kitabımız “Qurani-Kərim”ə qarşı sərgilənən belə təhqiramiz hərəkətlər buna nümunədir.

Putin: Səmavi kitabın yandırılması cinayətdir

Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Qurban bayramı günlərində Dərbəndə səfəri zamanı buradakı qədim məscidə baş çəkib. Dövlət başçısı vurğulayıb ki, bəzi ölkələrdə Rusi­yadan fərqli olaraq dindarların hisslərinə hörmət edilmir və müqəddəs səmavi kitabın yandırılması cinayət sayılmır: “İsveçdə Qu­ran yenidən yandırılıb. Böyük Pyotr onlar üçün kifayət deyil”. Bu ismarıcdan sonra o xatırladıb ki, Rusiyada konfessiyalararası nifrətin qızışdırılması qanunla cinayət sayılır. Onun sözlərinə görə, xristianlar və müsəl­manlar arasında qarşılıqlı hörmət və qardaş­lıq münasibətləri Rusiya xalqının birliyini möhkəmləndirir. 

Daha sonra Rusiya XİN-in dini etiqad azadlığının təmin edilməsi sahəsində əmək­daşlıq üzrə xüsusi nümayəndəsi Gennadi Askaldoviç ölkəsinin Stokholm sindromuna rəsmi münasibətini açıqlayıb. G.Askaldoviç İsveç hakimiyyətinin bu vandalizmi “söz azadlığı və demokratiya” arqumentləri ilə ört-basdır etməyə çalışdığını, onun təxribat­çı islamofobiya aktına icazə verməklə eks­tremizmə yol açdığını bəyan edib. O, rəsmi Stokholmun dini radikallığa bu cür meyil göstərməsini qətiyyətlə pisləyib: “Dünya ictimaiyyəti dindarların hüquqlarının bu cür biabırçı şəkildə pozulmasına qarşı birgə fəa­liyyət göstərməyə borcludur”. 

Ciddi etiraz, kəskin notalar

Mərakeş hökuməti İsveçin paytaxtında baş vermiş Quranın yandırılmasına etiraz olaraq öz səfirini Stokholmdan geri çağırmaq qərarına gəlib. Mərakeşin Xarici İşlər Nazir­liyi bu qərarını cümə axşamı elan edərək, bu addımın Kralın göstərişi ilə atıldığını bildi­rib. XİN-in saytında dərc olunan bəyanatda, həmçinin qeyd edilib ki, belə bir hərəkətin, xüsusilə Həcc mövsümü və Qurban bayra­mı ilə üst-üstə düşməsi bir milyarddan çox müsəlmanın hisslərinə məhəl qoyulmaması məsuliyyətsizlik və düşmənçilikdir. Bu ha­disə rəsmi Rabatın ciddi qəzəbinə və hiddə­tinə səbəb olub. Əslində, səfirin geri çağı­rılmasını Mərakeşdən müsəlmanların dini hisslərini təhqir edən bu cür hərəkətləri dün­ya müsəlmanlarının pisləməsinə açıq çağırış və siqnal kimi qəbul etmək olar. 

Küveyt də bu vandalizm aktına kəskin etirazını bildirib. Ölkənin Xarici işlər nazi­rinin müavini Cərrah Cabir əl-Əhməd əl-Sa­bah İsveçin BƏƏ-dəki səfiri, Stokholmun maraqlarının hər iki ölkədəki təmsilçisi Liso­lette Andersona etiraz notasını təqdim edib. Rəsmi Əl-Küveyt İsveç hakimiyyətini mi­tinqə icazə verməkdə qınayıb və Stokholmu Quranın təhqir olunmasının qarşısını almaq, günahkarları məsuliyyətə cəlb etmək və belə hərəkətlərə haqq qazandırmaqdan çəkindir­mək üçün təcili tədbirlər görməyə çağırıb.

Vandalizmə qarşı bütün dinlər həmrəy olmalıdır

Quranın yandırılması təkcə İslam dininə qarşı həqarət sayılmamalıdır. Xristianlar, yə­hudilər də bu həssas məsələyə laqeyd yanaş­mamalı, vəhşiliyə biganə qalmamalıdır. Axı “Qurani-Kərim” özündən əvvəlki səmavi kitablarda adları keçən müqəddəsləri məhz müqəddəs şəxslər kimi təqdim edən Tanrı kə­lamıdır. Azərbaycanda söz azadlığı, inanc sər­bəstliyi qanunvericiliklə tənzimlənib. Kons­titusiyanın 25-ci maddəsinin üçüncü bəndinə əsasən, dövlət irqindən, etnik mənsubiyyə­tindən, dinindən, dilindən, cinsindən, sosial mənşəyindən asılı olmayaraq, hər kəsin hüquq və azadlıqlarının bərabərliyinə təminat verir. İnsan və vətəndaş hüquqlarını və azadlıqlarını irqi, etnik, dini, dil, cinsi, mənşəyi, əqidə, si­yasi və sosial mənsubiyyətə görə məhdudlaş­dırmaq qadağandır. Və bütün bu azadlıqların qorunmasına Azərbaycan hökuməti təminat verir. Radikallara, vandallara, terrorçulara qu­caq açmış İsveçdən fərqli olaraq... 

Dörd səmavi kitabın hər birində tək Tan­rıdan bəhs edilir, elçiləri vasitəsilə insanlara Onun Sözü çatdırılır. Bu Sözə kibrit çaxanın əxlaqı Tanrıya daş atanın dərrakəsi ilə düz mütənasibdir. Hər ikisi mütləq günahlarının cəzasını çəkəcək... 

Fikrət SADIXOV,
politoloq

Quranı yandıranların arxasında müəyyən qüvvələrin dayanmadığına inanmıram. Görünür, bu qüvvələr Av­ropa dövlətlərinin İslam ölkələri ilə münasibətlərinin gərginləşməsində maraqlıdırlar. Əslində, belə hərəkətlərə hökumət yol verməməlidir. Avropanın bəzi liderləri insan haqlarının qorun­masını belə başa düşürlər. Yəni, Quranı yandırmaq, guya, həmin adamın özəl hüququdur və hökumət orqanları buna lazımi şəraiti yaratmalıdır. Amma za­man göstərir ki, bu cür yanaşmalar on­ların özlərinə zərbə vurur. Yəqin onlar vaxtilə İsveçin Baş naziri Ulof Palme­nin terrorçular tərəfindən öldürüldü­yünü unudublar. Avropa ölkələri üçün buna bənzər faktlar az deyil. Müsəlman dövlətlərin rəsmiləri, eləcə də ictimai dairələr bu akta öz cavablarını verirlər. 

Türkiyə yeganə dövlətdir ki, belə hallara dərhal və çox ciddi şəkildə re­aksiya verir. Yadımızdadır ki, Finlandi­ya və İsveç NATO-ya üzvlük məsələ­sində Ankaranın etirazı ilə üzləşdilər. Helsinki bununla bağlı yalnız konkret addımlar atandan sonra Türkiyə buna etiraz etmədi. İsveç də bu mövqeyə yaxın idi. Fəqət, görünür, bu məqam kimlərisə qıcıqlandırır. 

Reallıq ondan ibarətdir ki, belə halların təkrarlanması dünyada hansı­sa radikal təmayüllü qüvvələrin daha da azğınlaşmasına səbəb olacaq. Əgər Avropanın başbilənləri buna ciddi re­aksiya verməsələr, eləcə də müsəlman dövlətlərin rəsmiləri konkret mövqe ortaya qoymasalar, bu ənənə genişlənə bilər. Avropa ölkələri ilə İslam dünya­sı arasında münasibətlər gərginləşə və həmin avropalılar üçün pis nəticələrə gətirib çıxara bilər. Onlar bunu yaddan çıxarmamalıdırlar.

İmran BƏDİRXANLI, “Xalq qəzeti”