Bu yaxınlarda çap olunan “Şifahi sənət və yazılı ədəbiyyat” kitabında Muxtar Kazımoğlu şifahi sənətin özünəməxsusluğunu önə çəkir, folklor və yazılı ədəbiyyatın müqayisəsi kontekstində bir çox polemik rakursa zəmin yaradır.
Kitabda “Yazılı sənətdə fərdi üslub sənətkarlığın mühüm göstəricisi olduğu halda, şifahi sənətdə sənətkarlığın başlıca göstəricisi “kollektiv şüur”un, xalq arasında məlum və məşhur olan folklor qəliblərinin qabarıq ifadə edilməsindən ibarət olur”, – kimi əsaslar sıralayan tədqiqatçı şifahi və yazılı sənətin poetik sistemi arasında oxşar və fərqli cəhətləri müəyyənləşdirir. David Metrişin “söz sənətinin bu iki qoluna – folklora və yazılı ədəbiyyata vahid metasistemin tərkib hissələri kimi baxmaq lazımdır”, – fikri ilə razılaşsa da, həmin makrosistemin daxilindəki mikrosistemləri araşdırmağı zəruri hesab edir və bunun üçün janr mübadiləsini hər iki tərəf arasındakı sərhədlərin təminedici faktoru kimi götürür: “Yazılı ədəbiyyat şifahi söz sənətindən bayatı, qoşma, gəraylı və s. kimi janrları alıb, əvəzində qarşı tərəfə müxəmməs, müsəddəs, qəzəl və s. kimi janrları ötürür. Müxəmməs, müsəddəs və qəzəllər şifahi söz sənətində bayatı, qoşma və gəraylıların dilində səslənməyə başlayır. Bayatı, qoşma və gəraylılar yazılı ədəbiyyata xalq danışıq dilinin koloritini və xalq düşüncəsini gətirir.
AMEA Folklor İnstitutu Elmi Şurasının qərarı ilə çap olunmuş kitab filoloqlar, tələbələr və söz sənəti ilə maraqlanan hər kəs üçün maraqlıdır.
Ə.DOSTƏLİ
XQ
